Trồng cỏ Vetiver chống sạt lở xói mòn đất

Trong các giải pháp gia cố mái taluy thì trồng cỏ là một trong các giải pháp được ưu tiên sử dụng. Sử dụng cỏ để ngăn chặn sạt lở là giải pháp sinh học phù hợp với xu thế phát triển hiện nay. Trong các loại cỏ được sử dụng để chống sạt lở cho công trình giao thông thì cỏ Vetiver được đánh giá rất cao ở hiệu quả sử dụng. Trong khuôn khổ bài viết này chúng tôi xin trình bày một số đặc tính nổi bật của cỏ Vetiver để nó trở thành lựa chọn hàng đầu trong việc chống sạt lở cho các công trình xây dựng.

Cỏ Vetiver chống sạt lở xói mòn hiệu quả cho các công trình xây dựng giao thông, thủy lợi:

Như trên chúng tôi đã trình bày trồng cỏ là giải pháp rất phù hợp để chống xói mòn, chống sạt lở taluy cho các công trình xây dựng, giao thông. Để nâng cao hiệu quả của phương án này hiện nay người ta đã kết hợp giữa trồng cỏ với sử dụng ô địa kỹ thuật Neoweb cho hiệu quả sử dụng vượt trội. Công nghệ kết hợp giữa Neoweb và trồng cỏ được áp dụng phổ biến tại các nước phát triển cho hiệu quả vượt trội so với trồng cỏ thông thường. Hiện nay công ty Phú Sơn là đơn vị hàng đầu trong cung cấp vật liệu Neoweb cho các công trình xây dựng trên toàn quốc. Hãy liên hệ với chúng tôi qua hotline/zalo 0986126825 để được tư vấn và hỗ trợ về công nghệ này.

Trở lại với đặc điểm sinh trưởng và phát triển của cỏ Vetiver khiến cho nó là sự lựa chọn hàng đầu trong chống sạt lở xói mòn hiện nay. Cỏ Vetiver là giống cỏ có nguồn gốc từ Ấn Độ và hiện nay đã được trồng rộng khắp trên toàn thế giới. Cỏ Vetiver mới du nhập vào Việt Nam chưa lâu song hiện nay nó đã trở thành sự lựa chọn hàng đầu của các công trình xây dựng và giao thông trên cả nước. Ngoài tác dụng chống xói mòn sạt lở thì cỏ Vetiver còn được sử dụng làm mỹ phẩm, chế biến hương liệu cho nhiều ngành công nghiệp khác nhau.

Tại sao cỏ Vetiver được sử dụng trong chống sạt lở xói mòn taluy? Những đặc điểm gì khiến cho cỏ Vetiver được phổ biến trong các công trình yêu cầu gia cố mái taluy? Những ưu điểm và nhược điểm của cỏ Vetiver khi được sử dụng trong các công trình xây dựng, giao thông...Tất cả sẽ được chúng tôi làm rõ trong phần tiếp theo của bài viết này.

Về đặc điểm sinh học thì cỏ Vetiver có sự thích nghi dễ dàng với các điều kiện môi trường tự nhiên khác nhau. Chính vì thế hiện nay cỏ Vetiver được trồng ở rất nhiều nơi trên khắp thế giới. Cỏ Vetiver có thể chịu được các điều kiện khô hạn, ngập nước, điều kiện nhiệt độ cao, nhiều nắng ...

Cỏ Vetiver có khả  năng phục hồi rất nhanh sau khi bị tác hại bởi khô hạn, sương giá,ngập mặn và những điều kiện bất thuận khác, khi thời tiết tốt trở lại và đất được cải tạo.

Cỏ Vetiver có thể thích nghi được với rất nhiều loại đất có độ pH dao động từ 3,3 đến 12,5 mà không cần đến biện pháp cải tạo đất nào.. Cỏ Vetiver có khả  năng chống chịu rất cao đối với các loại thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ v.v.. Cỏ Vetiver có khả  năng hấp thụ  rất cao các chất hòa tan trong nước như Nitơ (N), Phốtpho (P) và các nguyên tố kim loại nặng có trong nước bị ô nhiễm.. Nó có thể mọc tốt trên nhiều loại đất như đất chua, đất kiềm, đất mặn và đất chứa nhiều Na, Mg, Al, Mn hoặc các kim loại nặng như As, Cd, Cr, Ni, Pb, Hg, Se và Zn.

Vè đặc điểm sinh thái: Cỏ Vetiver là điển hình của các giống cỏ miền nhiệt đới. Cỏ này không chịu được bóng râm vì vậy chúng rất phù hợp để trồng gia cố mái taluy.  Bóng râm có thể làm ảnh hưởng đến sự sinh trường và phát triển của cỏ thậm chí có thể làm cho nó lụi đi. Vì vậy, tốt nhất là nên trồng cỏ Vetiver ở nơi đất trống, không bị các loài cây cỏ khác che phủ, thậm chí khi mới trồng có thể  cần phải trừ  cỏ  dại. Khi trồng ở những nơi nền đất không ổn định, dễ bị sạt lở, xói mòn.

Cỏ Vetiver thường mọc thành bụi với nhiều cây kết hợp với nhau. Với bộ rễ rất dài lên tới trên 4m khi cây trưởng thành và đường kính rễ của bụi cỏ có thể lên tới trên 2m nó đâm sâu vào lòng đất. Bộ rễ vừa dày, vừa dài giúp tăng cường hiệu quả chống sạt lở xói mòn đất. Cỏ Vetiver có khả năng thích nghi cao nên rất dễ trồng, phát triển nhanh, dễ phục hồi rất phù hợp khi sử dụng gia cố mái taluy kết hợp với ô địa kỹ thuật ngăn hình mạng Geocell, Neoweb.

Phát triển trồng cỏ Vetiver chống sạt lở xói mòn đất:

Cỏ Vetiver cung cấp cho các dự án xây dựng giao thông, thủy lợi hiện nay đều được trồng ở nhiều địa phương. Một số địa phương tại Ninh Bình, Bắc Giang ...đã hình thành các vùng sản xuất chuyên cung cấp cỏ Vetiver cho các công trình cần gia cố mái taluy chống sạt lở. ngoài ra cỏ Vetiver còn được sử dụng làm hương liệu cao cấp cho ngành công nghiệp mỹ phẩm (nước hoa), làm hương sinh học thân thiện với môi trường.

Cỏ Vetiver rất dễ nhân giống và hình thành nên những vùng sản xuất lớn với chi phí giống thấp. Trong vườn ươm cỏ Vetiver được nhân giống bằng giâm cành, bằng nuôi cấy mô. Sau đây là một số yêu cầu kỹ thuật khi trồng cỏ Vetiver cho các công trình xây dựng giao thông và thủy lợi:

Chất đất: mặc dù có thể thích nghi với hầu hết các loại đất song để đạt được hiệu quả canh tác cao cũng nên chú ý vấn đề này. Tốt nhất là dùng đất cát pha hoặc đất nhiều mùn để dễ nhổ, ít gây tổn thương cho rễ và cổ rễ. Cũng có thể dùng đất thịt pha nhưng không nên dùng đất thịt nặng.

Cỏ Vetiver khi trưởng thành có thể phát triển tốt  ở  nơi ngập nước. Khi mới trồng, cỏ non dễ bị còi cọc do nước đọng. Vì vậy, nên chọn nơi  đất hơi dốc  để tránh  đọng nước khi có mưa hoặc khi tưới quá nhiều nước. Cũng có thể ươm cỏ giống ở nơi đất bằng nhưng lưu ý tránh để đọng nước, ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của cây con.  Trồng 3 tép 1 khóm. Khóm cách nhau 20cm, trồng thành hàng. Mỗi hàng cách nhau 0,5m.

Xem thêm: Biện pháp gia cố mái taluy hiệu quả

Hướng dẫn kỹ thuật trồng cỏ Vetiver cho công trình chống sạt lở xói mòn đất:

Để cung cấp số lượng lớn cỏ Vetiver cho các công trình xây dựng chống sạt lở xói mòn thì cần phải ươm trước trong vườn ươm. Khi đạt được các tiêu chí kỹ thuật sẽ kết hợp với ô địa kỹ thuật Geocell hoặc Neoweb để tăng cao hieuj quả sử dụng của phương án này.

Nhân giống cỏ Vetiver: để nhân giống loại cỏ này hiện nay có 4 phương pháp như sau: phương pháp tách từ các khóm trưởng thành, phương pháp giâm cành từ các bộ phận của cây, phương pháp nuôi cấy mô, trồng bằng chồi hoặc nuôi cấy chồi trong ống nghiệm.

Phương pháp tách khóm từ các bụi cỏ trưởng thành:

Tách khóm cỏ  mẹ  một cách cẩn thận, nhẹ nhàng thành từng dảnh nhỏ, mỗi dảnh có 2-3 cây cỏ. Cắt bỏ phần thân lá bên trên, chỉ để  lại một đoạn khoảng 15cm, cắt bớt các  đoạn rễ thừa, tránh làm tổn thương phần cổ  rễ .

Trước khi trồng, nếu có thể nên nhúng các dảnh cỏ trên vào hoócmôn, vào phân chuồng hoặc đất bùn pha sền sệt để giữ ẩm và kích thích ra rễ. Cỏ giống chưa trồng ngay có thể đặt ở vũng nước nông dưới ánh nắng mặt trời để đảm bảo tỷ lệ sống cao trước khi trồng ra diện rộng.

Phương pháp trồng từ các bộ phận của cây (giâm cành):

Có 3 bộ phận của cây Cỏ Vetiver trưởng thành có thể dùng để nhân giống là

• Dảnh cỏ
• Cổ rễ hoặc gốc cây
• Hom.

Hom có thể lấy từ thân hoặc gốc cây. Chọn hom từ những thân đặc, chắc, khỏe, có đốt để từ đó rễ và chồi non có thể mọc khi có đủ độ ẩm. Hom có thể đặt nằm hoặc cắm thẳng đứng vào cát ẩm hoặc ở môi trường có phun sương để thúc cho rễ và chồi non sớm xuất hiện ở mỗi đốt.

Ta có thể nhân giống Cỏ Vetiver theo 4 bước sau:

Chuẩn bị hom giống

Phun dung dịch bèo tây 10%

Phủ kín hom giống bằng túi chất dẻo, sau 24 giờ thì bỏ túi chất dẻo ra

Đem hom trồng trên luống đã bón phân chuồng.

Chuẩn bị hom giống :

Hom:

Chọn những thân Cỏ Vetiver trưởng thành vì có nhiều đốt và chồi hơn so với các thân non. Cắt lấy từng hom dài 30-50mm, vết cắt ở dưới đốt 10-20mm, bóc hết lá già bao quanh bên ngoài. Thông thường, sau một tuần chồi sẽ mọc ra.

Cây:

Chọn những cây Cỏ Vetiver trưởng thành, có ít nhất 3-4 lá đã phát triển đầy đủ. Cẩn thận tách từng nhánh để rễ và cổ rễ đỡ bị tổn thương.

Cổ rễ:

Từ bộ phận này của cây Cỏ Vetiver trưởng thành sẽ mọc ra các mầm. Tốt nhất là sử dụng phần trên của cổ rễ một cây cỏ Vetiver đã trưởng thành.

Phun dung dịch bèo tây 10%

Dung dịch bèo tây có chứa rất nhiều hoócmôn và các chất kích thích sinh trưởng khác như axit gibberellic, các hợp chất Indol-Axetic (IAA):

Bèo tây lấy từ ao, hồ, sông, ngòi về;

Cho vào những túi nilon kín có dung tích 20lít;

Khoảng 1 tháng thì bèo tây hoàn toàn hoai mục;

Gạn bỏ phần chất rắn, chỉ giữ lại phần nước;

Cất giữ để dùng dần

Ưu nhược điểm của cây rễ trần và hom

Ưu điểm:

• Rất hiệu quả, ít tốn kém và sớm có cây giống để trồng;
• Khối lượng cây giống gọn nhẹ, ít tốn công vận chuyển;
• Rất dễ trồng bằng phương pháp thủ công;
• Có thể trồng bằng máy trên diện tích lớn.

Nhược điểm:

• Dễ bị tổn thương do bị khô, nhất là trong điều kiện thời tiết bất thuận;
• Không để được ở hiện trường lâu trước khi trồng;
• Phải trồng trên đất đủ độ ẩm;
• Trong những tuần đầu tiên cần thường xuyên tưới nước;
• Nên trồng trên đất đã đánh luống, nơi tiện nước để tưới..

Phương án trồng bằng chồi hoặc nuôi cấy chồi trong phòng thí nghiệm:

Trồng bằng chồi hoặc nuôi cấy chồi trong ống nghiệm

Cả 4 giai  đoạn của phương pháp này  đều  được tiến hành trong môi trường lỏng

Kích thích đâm chồi ngang

Nhân thành nhiều cây con

Thúc cho cây con ra rễ

Thúc cho cây phát triển nhanh dưới mái che hoặc trong nhà kính

Phương pháp nuôi cấy mô: đây là phương pháp cho sản lượng lớn trong thời gian ngắn.

Nuôi cấy mô là phương pháp nhân giống trên quy mô lớn để có nhiều cây cỏ giống Vetiver. Phương pháp này không cần đến một số lượng lớn cây mẹ, dảnh hoặc hom và đã rất quen thuộc đối với các nhà sản xuất rau, hoa, quả trên thế giới. Cách làm có thể khác nhau tùy theo từng nơi, nhưng đều chỉ sử dụng một số rất ít mô của cây cỏ Vetiver, nuôi cấy chúng trong môi trường đặc biệt, đảm bảo vô trùng. Những cây nhỏ sinh ra được ươm trong môi trường thích hợp cho đến khi phát triển đầy đủ thành cây giống thì đem trồng trên diện rộng..

Giai đoạn trồng cỏ ra công trình: 

Trong những điều kiện bất thuận, để đảm bảo cỏ mọc tốt, và nhanh, tỷ  lệ  sống cao, khi cây giống được sản xuất theo những phương pháp nêu trên đã đủ tuổi trưởng thành hoặc đã đủ  số  lượng cần thiết, có thể tiếp tục chuẩn bị thêm một bước trước khi đem trồng trên diện rộng bằng cách:

Túi bầu

Cây con hoặc dảnh cây rễ trần để trong chậu hoặc túi bầu có chứa nửa đất trộn với nửa mùn trong thời gian 3-6 tuần tùy theo điều kiện nhiệt độ. Khi có ít nhất 3 chồi non thì đem trồng.

Băng cỏ

Băng cỏ là một dạng túi bầu cải tiến, có thể chứa được nhiều dảnh rễ trần hoặc gốc giống,  trồng gần sát bên nhau trên những luống dài (khoảng 1m) đã chuẩn bị  từ trước, vừa dễ  vận chuyển, vừa dễ trồng. Cách làm này  đỡ  tốn sức lao động, nhất là ở những nơi khó khăn như những sườn dốc cao; hơn nữa, tỷ  lệ cây sống khá cao vì rễ cây không bị xoăn gấp hoặc bó lại như trường hợp cho vào túi bầu

Ưu điểm của túi bầu và băng cỏ

Sức chống chịu cao, ít bị ảnh hưởng bởi thay đổi nhiệt độ và độ ẩm

Giảm bớt công tưới nước sau khi trồng

Cỏ phát triển nhanh sau khi trồng

Có thể để tạm trước khi trồng trong thời gian dài hơn tại địa điểm trồng 36

Dễ áp dụng trong điều kiện môi trường không thuận lợi.

Nhược điểm của túi bầu và băng cỏ

Chi phí sản xuất cao hơn

Thời gian chuẩn bị lâu hơn, 4-5 tuần hoặc hơn

Khối lượng vận chuyển lớn hơn (chi phí cao hơn)

Trên đây chúng tôi vừa trình bày vai trò của cỏ Vetiver trong chống sạt lở xói mòn đất cũng như kỹ thuật nhân giống trồng loại cỏ này. Khi được kết hợp với ô địa kỹ thuật Geocell, Neoweb thì đây là một giải pháp hiện đại thân thiện với môi trường và cho hiệu quả bền vững. Nếu Quý khách có nhu cầu về giải pháp Geocell, Neoweb hãy liên hệ ngay với công ty Phú Sơn để được tư vấn chi tiết nhất. Rất hân hạnh được phục vụ Quý khách!